CÂU CHUYỆN CỦA NỖI CÔ ĐƠN HAY TÌM MÌNH

Nghệ thuật là phương tiện hay là cứu cánh? Câu hỏi này chắc chẳng  bao giờ có sự trả lời chính xác. Nhưng người nghệ sĩ có thể lựa chọn một trong hai cách đó để sáng tác. Nguyễn Khắc Chinh chọn cách một.  Với anh, nghệ thuật là phương tiện để biểu hiện tư duy tình cảm, những chiêm nghiệm của mình về cuộc sống.

Ở Đâu Cũng Thế Mọi Lúc Mọi Nơi 1 – Nguyễn Khắc Chinh

Bộ tranh “ cuộc sống của Ma- nơ- canh”  có một số chủ để khác nhau( “tìm kiếm gương mặt thật”, “chuyện nhỏ chuyện to”…) nhưng xuyên suốt  ta có thể thấy cái ẩn ý muốn thể hiện đằng sau mỗi bức tranh, đó  là sự cô đơn trong cuộc sống hiện đại. Phải chăng việc bon chen nghiệt ngã để mưu cầu vật chất hay danh lợi đã khiến người ta phải đối phó với từng khoảnh khắc, phải sống với nhiều gương mặt khác nhau. Những thiết bị kết nối như internet, facebook, món quà của công nghệ,  thực sự lại  làm người ta mất kết nối với  những con người thực đang sống ngay cạnh. Ai cũng thấy người khác không hiểu mình, nhưng mình có hiểu chính mình không? Người ta cô đơn ngay trong cuộc sống ngày càng đông đúc này.  Không  phê phán, diễu nhại , đơn giản Chinh muốn phản ánh chân thực cái bản chất tâm lý của con người bằng hội họa.

Trong tranh anh, hình tượng các cô gái vận đồ truyền thống cùng những hoạt động đơn điệu như ru người ta vào không gian xưa huyền bí, nhưng vẫn có ở đâu đó các tín hiệu của cuộc sống hiện đại nhắc gợi người ta về thực tại ( iphone, laptop, ly rượu tây..).  Chúng cùng tồn tại hay xung đột với nhau? Không biết. Để  rồi khi xem lâu mới thấy cái sự cô đơn hé lộ sau những tâm trạng lo âu, mệt mỏi. Cái cô đơn như là tác dụng phụ tất yếu của các trạng thái đó. Phương tiện anh thể hiện là  sơn dầu với hòa sắc nóng trầm, bề mặt phẳng mịn, vài yếu tố trang trí được sử dụng hợp lý  vốn là thế mạnh của chất liệu lụa. Với kỹ thuật nhuần nhuyễn, việc sử dụng sai hiệu quả của chất liệu lại là cái hay để hấp dẫn người xem , và  đó chính là sự độc đáo của bộ tranh này.

Tuy nhiên, nếu dừng lại tại đây, Chinh sẽ không bứt phá ra khỏi lối phản ánh cuộc sống thông qua nghệ thuật như nhiều nghệ sĩ đã làm . Để ý kỹ, ta sẽ thấy trong tranh có cái an ủi, có cái tha nhân phảng phất, không quá lộ nhưng cũng không hề nhẹ chút nào. Có thể lấy ví dụ ở các  bức “ ngắm hoa”, “thiền”, hay “ để thời gian trôi”, “ luyện tập”. Những tác phẩm này nhắc gợi cho người ta hãy trở về cái tự tại vốn có trong mỗi người, hãy quán chiếu các hiện tượng một cách thấu đáo với sự thong thả, đừng để ý đến các thứ khác, ta sẽ có sự bình an. “ Phàm đã là hình tướng thì đều là  hư ảo” ( Kinh kim cương), khi đã thấu hiểu vật chất chỉ là sự kết hợp giả tạm rồi thì tâm sẽ an, mà tâm an thì sẽ có hạnh phúc. Lúc đó cái nỗi cô đơn kia sẽ biến mất lúc nào. Manequyn cũng chỉ là con người giả, hãy bỏ nó đi để trở về với chính mình.

Chuyện Nhỏ Chuyện To 1 – Nguyễn Khắc Chinh

Một bộ tranh độc đáo, đầy chất văn hóa phương Đông nhưng cũng rất hiện đại, và thấm đượm tình người.  Con đường nghệ thuật còn dài. Chúc anh tiếp tục sáng tác với những chiêm nghiêm mới mẻ hơn!

Hà nội 3/9/2014.

Phạm Bình Chương